Οι Συνεταιρισμοί υφίστανται σε όλους τους τομείς της οικονομίας
• Οι συνεταιρισμοί μπορούν να ταξινομηθούν σε δύο κατηγορίες: εκείνους που προσφέρουν υπηρεσίες στα μέλη τους (πιστωτικές ενώσεις, συνεταιρισμοί καταναλωτών, συνεταιρισμοί στέγασης, γεωργικοί συνεταιρισμοί, κ.λπ.) και εκείνους των οποίων στόχος είναι να παρασχεθεί εργασία στα μέλη τους, οι συνεταιρισμοί εργαζομένων (συνεταιρισμοί παραγωγών και συνεταιρισμοί εργασίας).
Χρηματοοικονομικοί συνεταιρισμοί
Ο όρος “χρηματοοικονομικοί συνεταιρισμοί” καλύπτει τις πιστωτικές ενώσεις και τους ασφαλιστικούς συνεταιρισμούς. Αυτή η κατηγορία συνεταιρισμών προσφέρει στα μέλη της οικονομικές υπηρεσίες όπως της αποταμίευσης και των δανείων με ευνοϊκά επιτόκια και ασφαλιστικές υπηρεσίες.
Για την εκκίνηση πιστωτικών ενώσεων δείτε περισσσότερα στην ενότητα Συνεταιριστική Εκπαίδευση. Οδηγός διαθέσιμων μαθημάτων του Δικτύου Κ.Α.Π.Α. για την κατάρτιση Διευθυντών, Μελών Επιτροπών, Προσωπικού και Εθελοντών Πιστωτικών Ενώσεων.
Γεωργικοί ή αγροτικοί συνεταιρισμοί
Οι γεωργικοί συνεταιρισμοί βοηθούν τους καλλιεργητές με τεχνικές προώθησης πωλήσεων της σοδειάς τους, με την απόκτηση καταναλωτικών αγαθών και γεωργικών πρώτων υλών καθώς επίσης βοηθούν στην διαχείριση της αγροτικής πίστωσης. Οι αγρότες μπορούν επίσης να σχηματίσουν έναν συνεταιρισμό διανομής για να συγκεντρώνουν και να εμπορεύονται αγροτικά προϊόντα. Με την μείωση του αριθμού μεσαζόντων, οι παραγωγοί είναι σε θέση να συνάψουν μια πολύ καλύτερη συμφωνία με τους εμπόρους ή πολύ απλά μπορεί να κάνουν και χωρίς τις υπηρεσίες τους και να συνάπτουν απευθείας μια σύμβαση με οποιοδήποτε αγοραστή επιθυμούν.
Για την εκκίνηση γεωργικών συνεταιρισμών δείτε περισσσότερα στην ενότητα Συνεταιριστική Εκπαίδευση. Οδηγός διαθέσιμων μαθημάτων του Δικτύου Κ.Α.Π.Α. για την κατάρτιση των Στελεχών και των Μελών Επιτροπών Γεωργικών Συνεταιρισμών.
Συνεταιρισμοί καταναλωτών
Ο κύριος σκοπός των συνεταιρισμών καταναλωτών είναι να προμηθεύουν τα μέλη τους με αγαθά και υπηρεσίες για προσωπική χρήση σε χαμηλότερο κόστος. Συναντώνται σε διάφορους τομείς όπως:
των τροφίμων
της κατοικίας
της εκπαίδευσης και άλλων υπηρεσιών
του ελεύθερου χρόνου
Αυτός ο τύπος συνεταιρισμού έχει χρησιμοποιηθεί κυρίως στον τομέα των τροφίμων και στις αναπτυσσόμενες χώρες στον αγώνα κατά της ανασφάλειας στην προμήθεια τροφίμων και στις βιομηχανικές χώρες ενάντια στην ασταμάτητη άνοδο του κόστους των καταναλωτικών αγαθών. Χάρη στους συνεταιρισμούς καταναλωτών, το μέλος/καταναλωτής απολαμβάνει ποιοτικά αγαθά και υπηρεσίες με ελάχιστο κόστος. Οι τράπεζες σιτηρών έχουν διαδραματίσει επίσης έναν σημαντικό ρόλο στην αυτάρκεια τροφίμων σε διάφορες αναπτυσσόμενες χώρες. Αυτές οι τράπεζες έχουν μια διπλή λειτουργία. Αφ’ ενός εφοδιάζουν τους ανθρώπους με τρόφιμα, και εφ’ ετέρου επιτρέπουν στα μέλη τους να εξασφαλίσουν αρκετά χρήματα τα οποία τους επιτρέπουν να αγοράσουν προϊόντα από άλλες περιοχές. Τα μέλη μπορούν να είναι βέβαια ότι ο συνεταιρισμός τους αφουγκράζεται τις ανάγκες τους, επειδή συμμετέχουν στην λήψη αποφάσεων.
Για την εκκίνηση Συνεταιρισμών Καταναλωτών δείτε περισσσότερα στην ενότητα Συνεταιριστική Εκπαίδευση. Οδηγός διαθέσιμων μαθημάτων του Δικτύου Κ.Α.Π.Α. για την κατάρτιση των Στελεχών και του Προσωπικού Συνεταιρισμών Καταναλωτών.
Συνεταιρισμοί κατοικίας
Ένας συνεταιρισμός κατοικίας αποτελείται από τα άτομα που συσπειρώνονται για να εξασφαλίσουν μια αξιοπρεπή κατοικία. Οι συνεταιρισμοί κατοικίας προσπαθούν έτσι να ανταποκριθούν στις ανάγκες των μελών τους σχετικά με την πρόσβαση στην απόκτηση μιας καλής ποιότητας κατοικίας, την ασφάλεια της κτίσης και μια ασφαλή κοινότητα για να ζήσουν. Προσφέρουν την καλύτερη δυνατή υπηρεσία σε μια δίκαιη τιμή, την χαμηλότερη δυνατή.
Πλεονεκτήματα του συνεταιρισμού κατοικίας: ένα ποιοτικό σπίτι σε μια καλή τιμή, μακροπρόθεσμη ασφάλεια κτίσης, έλεγχος του περιβάλλοντός του, συμμετοχή στην λειτουργία του συνεταιρισμού.
Συνεταιρισμοί παροχής δημόσιων υπηρεσιών
Μερικές φορές μπορεί να είναι ωφέλιμο για το κράτος και τον καταναλωτή, να αναλάβει ένας συνεταιρισμός την παροχή υπηρεσιών που θεωρούνται “δημόσιου” συμφέροντος όπως της ηλεκτρικής ενέργειας ή της παροχής νερού, των επικοινωνιών και των μεταφορών. Στις αναπτυσσόμενες και υπό μετάβαση χώρες για παράδειγμα, όταν το Κράτος αναλαμβάνει αυτές τις υπηρεσίες, συχνά λειτουργούν άσχημα, δαπανηρά και με κακή ποιότητα. Στις αναπτυγμένες χώρες, το Κράτος μερικές φορές επιτρέπει την παροχή τέτοιων υπηρεσιών σε ιδιωτικές επιχειρήσεις. Αλλά αυτές οι κεφαλαιοκρατικές επιχειρήσεις, επιδιώκουν να πραγματοποιήσουν τα μέγιστα κέρδη, καθορίζοντας τιμές που σπάνια απεικονίζουν την ποιότητα της υπηρεσίας που πωλούν.
Στην πράξη, η παροχή δημόσιων υπηρεσιών από τους συνεταιρισμούς δεν είναι καθόλου κάτι νέο. Συμβαίνει εδώ και μερικά χρόνια στην Αργεντινή, τον Καναδά, τις ΗΠΑ και την Φινλανδία και ξεκινά σε έναν συνεχώς αυξανόμενο αριθμό χωρών.
Πρέπει να ειπωθεί ότι η συνεταιριστική μορφή οργάνωσης κατέχει χαρακτηριστικά γνωρίσματα που την προδιαθέτουν για την παροχή δημόσιων υπηρεσιών:
Οι συνεταιρισμοί επιτρέπουν τον έλεγχο των υπηρεσιών τους από τους χρήστες τους και εγγυώνται ότι το προϊόν ή οι υπηρεσίες ικανοποιούν τις ανάγκες των χρηστών.
Η κατεύθυνση του συνεταιρισμού είναι και κοινωνική και οικονομική. Αυτό αντιστοιχεί στην κύρια λειτουργία του δημόσιου τομέα που είναι η εξισορρόπηση, με τον καλύτερο τρόπο, της κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξης με το κοινό συμφέρον.
Μέσω της δημοκρατικής δομής του, ο συνεργατισμός καθιστά τον φορέα παροχής υπηρεσιών, υπεύθυνο για την ικανοποίηση των προσδοκιών του κοινού.
Συνεταιρισμοί κοινών υπηρεσιών ή συνεταιρισμοί υπηρεσιών υποστήριξης
Ο συνεταιρισμός κοινών υπηρεσιών ή υπηρεσιών υποστήριξης είναι ένας συνεταιρισμός του οποίου μέλη είναι ιδιωτικές επιχειρήσεις ή δημόσιοι φορείς που αποκτούν από κοινού αγαθά ή/και υπηρεσίες εξασφαλισμένης ποιότητας στην καλύτερη δυνατή τιμή. Αναφερόμαστε εδώ σε μια οργάνωση σύμφωνα με τις συνεταιριστικές γραμμές επιχειρηματικότητας για να ωφεληθούνε από ορισμένες υπηρεσίες ή δραστηριότητες που αναπτύσσουν από κοινού. Στην περίπτωση ενός συνεταιρισμού καταναλωτών, ο σκοπός είναι η απόκτηση προϊόντων ή/και υπηρεσιών σε μια χαμηλότερη τιμή για τα μέλη (δηλ. τις επιχειρήσεις) από αυτή που θα πλήρωναν χωριστά. Οι υπηρεσίες που προσφέρονται από αυτούς τους συνεταιρισμούς μπορεί να περιλαμβάνουν την προμήθεια των πρώτων υλών, τις τεχνικές προώθησης πωλήσεων και διανομής δια μέσου της παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών, την εκπαίδευση και την κατάρτιση.
Συνεταιρισμοί εργαζομένων
Ο κύριος σκοπός των συνεταιρισμών εργαζομένων είναι να δημιουργήσουν δουλειές για τα μέλη. Υπάρχουν δύο κατηγορίες συνεταιρισμών εργαζομένων: οι συνεταιρισμοί παραγωγών και οι συνεταιρισμοί εργασίας.
Για την εκκίνηση Συνεταιρισμών Εργαζομένων δείτε περισσσότερα στην ενότητα Συνεταιριστική Εκπαίδευση. Οδηγός διαθέσιμων μαθημάτων του Δικτύου Κ.Α.Π.Α. για την κατάρτιση των Συμβούλων και των Μελών Συνεταιρισμών Εργαζομένων.
Συνεταιρισμοί παραγωγών
Σε αυτόν τον τύπο συνεταιρισμού τα μέλη είναι και συν-ιδιοκτήτες και υπάλληλοι του συνεταιρισμού, του οποίου επιδίωξη είναι η παραγωγή αγαθών ή/και υπηρεσιών. Οι υπάλληλοι αποφασίζουν μαζί για την γενική κατεύθυνση και διορίζουν τους ηγέτες τους (διευθυντές, διαχειριστές, κ.λπ.). Αποφασίζουν επίσης πώς να κατανείμουν οποιοδήποτε πλεόνασμα. Μια άλλη καινοτομία αυτού του τύπου συνεταιρισμού είναι ότι επιτρέπει την ανάληψη και ένα νέο ξεκίνημα μιας χρεοκοπημένης επιχείρησης. Αυτή η επιλογή είναι ένας τρόπος για την διατήρηση και την ανάπτυξη της επιχείρησης και των θέσεων εργασίας. Για να ξεκινήσει και πάλι μια επιχείρηση ως συνεταιρισμός παραγωγών απαιτείται να δοθεί η δυνατότητα στους υπαλλήλους να συμμετέχουν στην επιχείρηση, χάρη στον συμμετοχικό τρόπο διαχείρισης.
Συνεταιρισμοί εργασίας
Οι συνεταιρισμοί εργασίας είναι συνεταιρισμοί εργατών των οποίων τα μέλη πωλούν την εργασία και την εξειδίκευση τους σε άλλες επιχειρήσεις. Λειτουργούν γενικά στους τομείς της συσκευασίας, της συντήρησης των εθνικών οδών, των δημόσιων κτηρίων κ.λπ.
Δείτε περισσότερα για τους συνεταιρισμούς στο κεφάλαιο 4 «Τύποι συνεταιρισμών και η θέση τους στην κοινωνία» του Συνεταιριστικού Εγχειριδίου του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας (σελ. 37).
